Ponieważ w kalendarzu na dobre zagościł grudzień, należy poświęcić trochę miejsca by przybliżyć niezwykłą postać człowieka, który w ciągu ostatnich stuleci wrósł w kulturę masową, wychodząc poza ramy chrześcijaństwa. Dzisiaj święta Bożego Narodzenia nie mogą być obchodzone bez niego. Mowa naturalnie o świętym Mikołaju z Miry.
Nie jest do końca jasnym kiedy dokładnie urodził się Święty Mikołaj. Szacuje się, iż nastąpiło to w III wieku, ok. 270 roku w greckim mieście Patras. Jako jedyne dziecko swych rodziców, wyróżniał się wielką pobożnością i wrażliwością na krzywdę innych. Kiedy rodzice Mikołaja zmarli, święty rozdzielił swój majątek wśród najbardziej potrzebujących. Jedna z legend dotyczących życia Mikołaja mówi, że ułatwił zamążpójście trzem siostrom, których ojca nie stać było na godny posag dla córek. Mikołaj podrzucił odpowiednie kwoty, by każda mogła znaleźć odpowiedniego męża.
Pierwsze pisemne wzmianki o jego życiu pochodzą z VI wieku, skąd dowiadujemy się, że był biskupem Miry w Licji. Pomimo, iż żył na przełomie III i IV wieku, to nie odnaleziono żadnych świadectw czy zapisków potwierdzających tę tezę. Wzmianki o jego życiu pojawiają się dopiero ponad 200 lat po jego śmierci. Jest to legenda, która opowiada o tym, jak święty Mikołaj uratował życie sześciu żołnierzom niesłusznie oskarżonym o splądrowanie miasta. Legenda ta została uwieczniona w piśmie anonimowego autora pod tytułem „Stratelatis” (pol. Oficerowie), które w VII wieku było bardzo popularne i krążyło w kościołach łacińskich, greckich i syryjskich.
Mikołaja wybrano biskupem miasta Miry, dzisiaj Demre, gdzie szybko podbił serca swoich wiernych przede wszystkim troską o ich los oraz pomocą w trudnych chwilach, zwłaszcza pomocą materialną. Jego działaniu towarzyszyły także liczne cuda, które dodatkowo przysparzały mu wiernych i zwolenników. Ponoć święty Mikołaj udał się na audiencję do cesarza Konstantyna I Wielkiego, kiedy skazano na śmierć kilku wiernych świętego za drobne przestępstwa. Nieproporcjonalna kara do czynów sprawiły, że Mikołaj postanowił interweniować, co skończyło się uwolnieniem skazanych. Inne przekazy mówią o uratowaniu rybaków od utonięcia podczas straszliwej burzy. Stąd mówi się o świętym jako o patronie m.in. rybaków i marynarzy.
Święty Mikołaj zmarł prawdopodobnie 6 grudnia między rokiem 345 a 352. Stąd właśnie 6 grudnia obchodzone są mikołajki. Pochowany jest w Bari, gdzie umieszczono jego grobowiec w wybudowanej bazylice ku jego czci. Obecnie we Włoszech znajduje się kilkadziesiąt, jak nie kilkaset świątyń pod wezwaniem świętego Mikołaja.
Współczesny wizerunek świętego Mikołaja ma nie wiele wspólnego z wizerunkiem świętego Mikołaja z Miry. Spopularyzowany wizerunek dziadka o długiej białej brodzie, wydatnym brzuszku i małych okularach pochodzi głównie ze Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Wspólną cechą niewątpliwie jest to, że obaj pomagają dzieciom i dorosłym, spełniając ich marzenia o prezentach, darach, które wywołują uśmiech na twarzach.